Polska w czołówce krajów marnujących żywność. Gospodarstwa domowe wyrzucają prawie 3 mln ton jedzenia rocznie

Co roku do polskich śmietników trafia 9 mln ton żywności. Za marnowanie jedzenia w równym stopniu odpowiedzialny jest przemysł spożywczy, co zwykli konsumenci – w gospodarstwach domowych wyrzuca się rocznie aż 3 mln ton żywności. Pandemia koronawirusa tylko spotęgowała problem, ponad połowa Polaków zaczęła bowiem robić znacznie większe, często niepotrzebne zakupy. Marnowanie żywności można jednak dość łatwo ograniczać, wprowadzając do codziennego życia pewne nawyki.

Marnotrawstwo żywności to jeden z największych problemów współczesnego świata. Tylko w Europie co roku marnuje się blisko 88 mln ton jedzenia, powodując straty na poziomie 143 mld euro. Polska znajduje się w czołówce krajów wyrzucających żywność na świecie – co roku nad Wisłą marnuje się 9 mln ton jedzenia, czyli prawie 250 kg na osobę. Wbrew obiegowym opiniom za problem odpowiedzialne są nie tylko sklepy wielkopowierzchniowe – jak pokazują badania przeprowadzone przez IOŚ-PIB oraz SGGW, w gospodarstwach domowych wyrzuca się 3 mln ton żywności rocznie. Oznacza to, że w każdej sekundzie 153 kg produktów spożywczych trafia do polskich śmietników.

Polak marnotrawny

Zgodnie z danymi zawartymi w Raporcie Federacji Polskich Banków Żywności, Polacy kupują żywność pod wpływem impulsu i „na zapas” – tylko co czwarty dorosły zagląda do lodówki przed pójściem na zakupy, aby sprawdzić, czego rzeczywiście potrzeba. Problem powiększył się w trakcie pandemii koronawirusa – według badań przeprowadzonych w 2020 roku na zlecenie firmy McCormick i Federacji Polskich Banków Żywności, aż 52 proc. respondentów robiło większe zakupy niż przedtem. W efekcie w koszykach pojawiały się niepotrzebne produkty, których konsumenci nie byli w stanie spożyć.

Warto zauważyć, że powszechne przekonanie, iż to supermarkety marnują najwięcej, nie ma nic wspólnego z prawdą. Jedynie niecałe 7 proc. marnowanej w Polsce żywności pochodzi z handlu. Pokazuje to wyraźnie, że głównym problemem nie są sklepy wielkopowierzchniowe, a przede wszystkim indywidualni konsumenci, kupowanie z nadmiarem i wyrzucanie jedzenia. Czas najwyższy przestać lekceważyć ten problem, a nawet niewielkie kroki pomogą go zminimalizować – tłumaczy Stan McGowan z Foods Brothers, firmy zajmującej się dystrybucją mrożonej wegańskiej żywności.

Wyrzucanie jedzenia negatywnie wpływa na stan środowiska naturalnego, ponieważ odpady tego rodzaju generują ogromne ilości dwutlenku węgla. Jakie nawyki warto więc wprowadzić do codziennego życia, aby maksymalnie ograniczyć marnotrawstwo żywności?

Kupuj z głową i mądrze spożywaj

Chcąc zmniejszyć ilość wyrzucanej żywności, należy zaprzyjaźnić się z listą zakupów. Koniec ze spontanicznym nabywaniem jedzenia – przed wyjściem do sklepu należy zajrzeć do lodówki, sprawdzić jakich produktów brakuje, a następnie sporządzić dokładną listę potrzebnych artykułów. Lista to jednak nie wszystko – podczas zakupów trzeba się jej bowiem trzymać i pilnować się, by nie wrzucać do koszyka przypadkowego jedzenia.

Niemarnowaniu żywności sprzyja także planowanie posiłków i uruchomienie kreatywności w kuchni. Bardzo smaczne i ciekawe potrawy można przyrządzić nawet z produktów pozostałych w lodówce po innych posiłkach – to doskonała okazja, aby trochę pokombinować i doszlifować swoje kulinarne umiejętności. Aby nie przegapić daty przydatności do spożycia poszczególnych produktów, jako pierwsze zużywajmy te o najkrótszym terminie na opakowaniu.

Mrożona żywność to mniejsze marnotrawstwo

Najczęstszym powodem wyrzucania jedzenia wśród Polaków jest jego zepsucie. Problem ten rozwiązuje żywność mrożona, która znacznie dłużej pozostaje przydatna do spożycia, a pod względem jakości i zawartości składników odżywczych nie ustępuje świeżym produktom.

Nierzadko zawartość witamin i wartościowych związków jest nawet wyższa niż w produktach świeżych, jeżeli weźmiemy pod uwagę dłuższy okres przechowywania. W porównaniu z innymi procesami utrwalania żywności mrożenie pozostaje bezkonkurencyjne. Wygoda związana z zastosowaniem produktów mrożonych także nie ma sobie równych – w sklepach znajdziemy gotowe dania wysokiej jakości, które wystarczy wyciągnąć z zamrażarki i od razu wrzucić do piekarnika lub na patelnię. W ten sposób zaoszczędzimy sporo czasu i jednocześnie możemy cieszyć się pysznym posiłkiem! – wyjaśnia Stan McGowan.

Foodsharing – pomysł na ratowanie jedzenia

Idea foodsharingu jest bardzo prosta – polega na dzieleniu się jedzeniem. Każdy może przynieść żywność do wyznaczonego punktu i tym samym uchronić ją od zmarnowania. To nie tylko ekologiczne, ale i prospołeczne działanie – często w ten sposób pomaga się bowiem zaspokoić głód ludziom potrzebującym. W kontekście foodsharingu powstają również grupy na Facebooku, gdzie ludzie wymieniają się żywnością, aby nie dopuścić do jej zmarnowania.

Warto też wspomnieć o platformach, które pozwalają restauracjom sprzedać pozostałe w danym dniu jedzenie w znacznie niższej cenie. Wystarczy zalogować się do aplikacji, zamówić zestaw w danym lokalu i odebrać go przed zamknięciem. W ten sposób ograniczamy marnotrawstwo w restauracjach, a przy okazji możemy odkryć nowe smaki i ciekawe potrawy.

Każde działania mające na celu zapobieganie marnotrawstwu jest bardzo ważne. Dzięki temu dbamy o zasoby naturalne wykorzystane do produkcji żywności, a także postępujemy z szacunkiem wobec osób zmagających się z ubóstwem i niedożywieniem. Sposoby takie jak kupowanie żywności mrożonej, foodsharing czy przygotowywanie listy zakupów, mają duży wpływ na ilość marnowanej żywności – dlatego tak ważne jest, aby coraz więcej osób stosowało je w codziennym życiu – podsumowuje Stan McGowan.

O firmie Foods Brothers

Foods Brothers to pasjonaci jedzenia, którzy zawsze wierzyli, że dobra, naturalna, czysta żywność promuje zdrowy tryb życia, tworzy szczęśliwe doświadczenia i, co najważniejsze, świetnie smakuje. Założyciele firmy – Andrzej Kołosowski i Stan McGowan – w 2019 r. wprowadzili na polski rynek roślinne „mięso” światowych marek, takich jak Linda McCartney’s i Beyond Meat, oraz do dziś są ich wyłącznym dystrybutorem. W ofercie polskiego startupu znajduje się mrożona żywność wegańska, w tym m.in. roślinne zamienniki mięsa mielonego, drobiu, wieprzowiny, wege burgery, klopsiki czy kiełbaski. Firma stawia na sprzedaż produktów premium dla HoReCa & Retail.