Biomasa kluczem do dekarbonizacji Polski? Instytut Jagielloński nie ma wątpliwości

Polskie ciepłownictwo nie może opierać się wyłącznie na energii słonecznej i wiatrowej. Do udanej transformacji niezbędne jest korzystanie z miksu energetycznego, którego istotnym elementem może być biomasa. 

Polska zajmuje trzecie spośród państw UE miejsce pod względem wysokości poziomu emisji gazów cieplarnianych. Zdaniem ekspertów, transformacja energetyczna wymaga strategii opartej na miksie energetycznym. Należałoby zatem uruchomić wiele niezawodnych, niskoemisyjnych i odpowiedzialnych środowiskowo źródeł odnawialnych: fotowoltaiki, lądowych i morskich farm wiatrowych, gazu, atomu, biomasy i wodoru. Jak pokazuje raport Amerykańskiego Stowarzyszenia Wytwórców Pelletu USIPA (US Industrial Pellet Association) i Instytutu Jagiellońskiego, w ten sposób do 2050 roku Polska byłaby w stanie obniżyć poziom emisji gazów cieplarnianych względem 2017 roku o 95 proc., a do 2030 roku o 56 proc. Jednocześnie strategia ta pozwolić ma na spadki cen hurtowych energii elektrycznej.

Szczególnie istotnym krokiem na drodze do transformacji energetycznej jest zaprzestanie wykorzystania węgla w ciepłowniach oraz elektrociepłowniach. To właśnie takie instalacje mają duży wpływ na fakt, że Polska jest trzecim spośród państw UE pod względem wysokości poziomu emisji gazów cieplarnianych.

Biomasa zamiast węgla

W Polsce największe zasoby stanowi biomasa stała, w której skład wchodzi głównie drewno odpadowe z lasów, drewno poużytkowe oraz słoma. Zakup biomasy do produkcji energii elektrycznej może wspierać rolnictwo i budżet krajowy poprzez działalność Lasów Państwowych. W sektorze energetycznym biomasę można przetwarzać na wiele różnych nośników energii, także w paliwa typu „drop-in”, które wymagają niewielkich zmian w istniejącej infrastrukturze i technologiach końcowego przeznaczenia. Zastosowania, w których biomasa może wypierać paliwa kopalne, obejmują wytwarzanie energii elektrycznej, paliwa płynne w transporcie oraz ciepło w budynkach i procesach przemysłowych.

Jako kraj, który od dawna jest silnie uzależniony od węgla, Polska stoi przed ogromnym wyzwaniem w zakresie zrealizowania unijnych celów związanych ze zmianami klimatycznymi i dekarbonizacją swojej gospodarki. Wykorzystanie zrównoważonego pelletu drzewnego będzie ważnym rozwiązaniem i jesteśmy gotowi wspierać polską transformację energetyczną naszą wiedzą w tej dziedzinie, podobnie jak robimy to w innych państwach członkowskich UE – mówi Seth Ginther, dyrektor wykonawczy USIPA.

Amerykańska firma nie wyklucza, że w przyszłości możliwe będzie wykorzystanie bioenergii z wychwytywaniem i składowaniem dwutlenku węgla (BECCS) do produkcji energii, ciepła, wodoru i/lub biopaliw. Otworzy to
drogę do długoterminowego składowania dwutlenku węgla, które zapewni ujemne emisje wymagane do osiągnięcia globalnych celów klimatycznych.

Ochrona środowiska i nowe miejsca pracy

Dla polskiego ciepłownictwa przejście na biomasę wydaje się szczególnie atrakcyjne. Jego duże rozproszenie oraz wysokie zróżnicowanie zużycia energii w ujęciu rocznym, uniemożliwia oparcie się wyłącznie na energii ze słońca i powietrza. Autorzy raportu sugerują więc, że biomasa, jako źródło stabilne, może stanowić dobre uzupełnienie miksu paliw w ciepłownictwie, będąc skalowanym źródłem energii odnawialnej. Całkowite przejście na biomasę mogłoby ułatwić modernizację elektrowni węglowych. Autorzy raportu uzasadniają to m.in. możliwością dalszego funkcjonowania istniejących obiektów, bardzo dużym obniżeniem emisji gazów cieplarnianych oraz oszczędnościami w obliczu rosnących obciążeń związanych z generowaniem CO2. Szczególnie ostatni aspekt jest bardzo istotny. Należy pamiętać, że wykorzystanie zrównoważonej biomasy nie jest objęte systemem EU-ETS, a do tego podnosi poziom wykorzystania OZE w krajowej energetyce.

Poza korzyściami dla środowiska, cen produkcji energii oraz bezpieczeństwa energetycznego, odejście od spalania węgla na rzecz biomasy ze źródeł zrównoważonych może umożliwić rozwój nowych branż i stworzenie nowych miejsc pracy.