80 litrów – tyle wody można zaoszczędzić każdorazowo zmywając w zmywarce, a nie ręcznie. Problemem jednak są stosowane w tych urządzeniach kapsułki i tabletki – zawierają one bowiem fosforany stanowiące jedną z głównych przyczyn zanieczyszczenia polskich wód.
Polska ma jeden z najwyższych wskaźników deficytów wody w Europie. Ma to związek z położeniem oraz ukształtowaniem geograficznym kraju, ale też z postępującymi zmianami klimatycznymi. Średnio na jednego Europejczyka przypada ok. 4,5 tys. m3 wody rocznie, w Polsce natomiast jest to zaledwie 1,6 tys. m3 – poniżej granicy, którą ONZ nazywa “stresem wodnym”. Oszczędzanie wody stało się więc realną potrzebą i koniecznością.
Oszczędzać, ale mądrze
Jak najprościej oszczędzać wodę na co dzień? Wprowadzając dobre praktyki w gospodarstwach domowych, takie jak zakręcanie kranu podczas mycia zębów, krótsze prysznice, pranie dopiero, gdy pralka jest całkowicie wypełniona, gromadzenie deszczówki czy korzystanie ze zmywarki. Ten ostatni sposób wydaje się szczególnie skuteczny, korzystając ze zmywarki można bowiem zaoszczędzić każdorazowo aż 80 litrów wody – zmywając ręcznie zużywamy ok. 90 litrów wody, w zmywarce natomiast wystarczy tylko 10 litrów. Efekty będą jeszcze bardziej spektakularne, gdy zrezygnujemy z opłukiwania naczyń przed wstawieniem ich do urządzenia. Tabletki czy kapsułki do zmywarki powinny bez trudu poradzić sobie z tego typu zabrudzeniami. Tu jednak pojawia się problem – ich stosowanie może bowiem zniweczyć nasze proekologiczne działanie.
Tabletki i kapsułki do zmywarek z reguły zawierają w sobie silne substancje chemiczne. Muszą przecież usunąć wszelkie zabrudzenia, w tym tłuszcz czy ślady po przypaleniach, bez użycia siły mechanicznej. W składzie wielu popularnych detergentów znajdziemy więc fosforany, które pomagają pozbyć się brudu, ale też zmiękczają wodę, co zapobiega powstawaniu kamienia. I mimo że fosforany nie są szkodliwe dla człowieka, to zaburzają równowagę ekosystemów wodnych. Z tego powodu ich użycie w tabletkach do zmywarek zostało zakazane w wielu państwach Unii Europejskiej – mówi Anna Orłowska–Orłowicz ze spółki Eurus, polskiego dystrybutora marki ekologicznych środków czystości Synergetic.
W Polsce detergenty zawierające fosforany są dalej szeroko dostępne dla konsumentów, mimo że ich stosowanie niesie poważne konsekwencje. Jedną z bardziej dotkliwych jest eutrofizacja wody, szczególnie widoczna w Morzu Bałtyckim.
Detergenty a martwe wody
Szacuje się, że już 17 proc. Bałtyku to tzw. martwe wody, czyli obszary, w których zawartość tlenu jest niewystarczająca dla rozwoju organizmów żywych. Powodem ich powstawania jest zjawisko eutrofizacji wody, polegające na intensywnym rozwoju roślin i mikroorganizmów wodnych, dla których jony fosforanowe są składnikami odżywczymi. Początkowo więc akwen tętni życiem – zwiększa się na przykład populacja ryb. Z czasem jednak wody zaczynają zakwitać, a glony utrudniają dostęp światła oraz tlenu do niższych warstw zbiornika. Problem nasila się latem, gdy temperatura wzrasta, a w wodzie pojawiają się sinice. Kontakt z nimi jest niebezpieczny dla organizmu człowieka – może powodować gorączkę, wymioty, drżenie mięśni oraz osłabienie. To właśnie dlatego wprowadza się zakazy kąpieli.
Za głównego winowajcę eutrofizacji uważa się rolnictwo, a konkretnie – stosowanie nawozów bogatych w fosforany i azotany. Głównego, lecz nie jedynego, niebagatelny udział w tym procesie mają też bowiem detergenty nierozłożone w oczyszczalniach ścieków.
Ekologiczne kapsułki
Można walczyć z tym problemem na wiele, różnych sposobów, np. stawiając na kapsułki do zmywarki przyjazne dla środowiska.
Takie produkty są równie skuteczne co ich popularne odpowiedniki. W przeciwieństwie do nich ulegają jednak całkowitemu rozkładowi, już na etapie szamba czy oczyszczalni ścieków. Dzięki temu mamy pewność, że żadne substancje nie przenikają do przyrody, nie szkodzą roślinom i nie zanieczyszczają wód. Zmywarka to więc ekologiczne rozwiązanie – pod warunkiem, że spojrzymy na problem szerzej i postawimy na odpowiedni środek – przekonuje Anna Orłowska–Orłowicz.
Ekologiczne kapsułki nie zawierają fosforanów, a także sztucznych barwników i konserwantów, i powstają wyłącznie na bazie roślin ulegających całkowitej biodegradacji.
Ekobiznes.pl to specjalistyczny serwis informacyjny o ekologii w biznesie. Codziennie publikujemy najświeższe ekonewsy i autorskie wywiady z przedstawicielami świata nauki i biznesu. Znajdź nas na Linkedinie lub Facebooku, albo subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco z najciekawszymi ekoinformacjami.
