- Zmiany klimatu – istnieje wiele sposobów na to, jak im zapobiegać
- Zmiany klimatu są niepodważalnym faktem i objawiają się m.in. w anomaliach pogodowych
- Wprowadzane do atmosfery gazy cieplarniane przyczyniamy się do globalnego ocieplenia i zmiany klimatu
Efekt cieplarniany, globalne ocieplenie, zmiany klimatu – terminy te jednych napawają strachem, podczas gdy inni doszukują się w nich teorii spiskowych. Czasy, w których żyjemy oferują nam jednak, obok teorii i domysłów, naukowe fakty. Każdego roku emitujemy do atmosfery ogromną ilość gazów cieplarnianych. Ludzie przez lata zajęci rozwijaniem nowych technologii i konsumpcjonizmem nie zwracali uwagi na skutki takiego działania. Konsekwencje jednak możemy obserwować już gołym okiem, a to jedynie początek długu, który zaciągnęliśmy w systemie naturalnym. Każdy nas może, a nawet powinien, przyjmować styl życia ograniczający wzrost globalnego ocieplenia. Zmiany klimatu – jak im zatem zapobiegać?
Nadmierne korzystanie z energii powiększa efekt cieplarniany i wpływa na zmiany klimatu
Nasza planeta nieustannie podlega zmianom. Wiemy o zwierzętach żyjących miliardy lat temu, których teraz już nie możemy spotkać. Znamy ruchy lodowców czy zmianę obszarów akwenów wodnych. Zmianom podlega również gazowa powłoka otaczająca ziemię – atmosfera. Tworzą ją w znacznej części naturalne i antropogeniczne gazy cieplarniane (np. para wodna, dwutlenek węgla, podtlenek azotu, metan czy ozon). Dzięki atmosferze utrzymuje się średnia temperatura planety w skali roku. Na ziemię dociera krótkofalowe promieniowanie słoneczne. Atmosfera nie przepuszcza jednak długofalowego promieniowania ziemi, czyli zatrzymuje ciepło. Takie właściwości umożliwiają rozwój życia, a zmiana jest ich nieodłączną częścią. Zmiany klimatu są jednak przyczyną zmian agresywnych i niebezpiecznych dla życia na ziemi.
Naturalny efekt cieplarniany
Większość przyjmuje pojęcie efektu cieplarnianego, jako coś negatywnego, niekorzystnego dla ludzi i życia na ziemi, jak i samej planety. Trzeba jednak zaznaczyć, że to, o czym przed chwilą mówiliśmy (zatrzymywanie ciepła przez atmosferę), to nic innego, jak naturalny efekt cieplarniany. Ziemia pochłania energię z promieniowania słonecznego i oddaje je w postaci podczerwieni. Gazy nagromadzone w atmosferze działają jak ściany ogromnej szklarni i zwracają to ciepło ziemi. Atmosfera otaczająca ziemię podnosi zatem średnią temperaturę. Naturalny efekt cieplarniany umożliwia zatem bezpośrednio możliwość rozwoju życia na naszej planecie.
Globalne ocieplenie
Przez miliardy lat na ziemi, ludzie pozyskiwali energię do upraw i innych prac z pracy swojej i zwierząt hodowlanych. Ważną rolę odgrywało tutaj również drewno, które było ważnym surowcem. Takie działanie nie odbijało się negatywnie na klimacie i nie powodowało zmian w atmosferze. Odkrycie, wydobywanie i korzystanie z innych źródeł energii (np. węgiel, gaz ziemny, ropa), wprowadziło emisję zanieczyszczeń (np. dwutlenek węgla), które dostają się do ekosystemu. To ludzkie działanie, które przez lata stale się powiększa i wywołuje zmiany w atmosferze, prowadząc do wzrostu stężenia gazów cieplarnianych. Wzmacnia się więc efekt cieplarniany, którego nie można już nazwać naturalnym. Korzystanie z wymienionych źródeł energii przyczynia się zatem do zmian globalnego klimatu. O nienaturalnym wzroście temperatury globu informuje Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu.
Zmiany klimatu – jak im zapobiegać?
Ostatnie lata na ziemi, także w Polsce, prześcigają się w tabeli najcieplejszych w historii świata. Żyjemy w najcieplejszym okresie na przestrzeni 100 tyś. lat. Od samego początku XX wieku średnia temperatura wzrosła o ponad 1 stopień Celsjusza. Naukowcy zajmujący się badaniami klimatu stwierdzają jednogłośnie, że tak gwałtowne zmiany nie współgrają z procesami zachodzącymi w przyrodzie. Zmiany te są oczywiście spowodowane konsumpcyjnym stylem życia ludzi na ziemi. Znamy powiedzenie ,,w przyrodzie nic nie ginie”. Działalność ludzka zwiększająca globalne ocieplenie wywołuje zmiany klimatu, które powodują coraz częstsze i bardzo niebezpieczne ekstrema i anomalie pogodowe – jak im zapobiegać?
Skutki Ocieplenia klimatu już są widoczne, a to jedynie ,,czubek góry lodowej”
Ludzie bardzo często nie utożsamiają się z tym, co jest powszechne. Jeśli coś dotyczy wszystkich, to nie dotyczy nikogo. Zarządzający grupą ludzi zdają sobie sprawę z tego, że jeżeli trzeba wykonać jakieś zadanie i odpowiedzialna jest za to cała agencja, ale nie wskazano konkretnego wykonawcy, to nikt tego nie wykona. Podobnie jest z zagrożeniem. Jeśli ja nie zostałem nim dotknięty, to znaczy, że nic mi nie zagraża. Kierowcy, którzy nigdy nie uczestniczyli w wypadku nie przyjmują do wiadomości, że może do niego dojść z ich udziałem, choć na drogach, każdego dnia giną ludzie.
Wydaje się, że podobnie jest z problemem globalnego ocieplenia, choć świadomość i działania na rzecz obrony klimatu wzrasta w szybkim tempie. Przekonać obojętnych powinny fakty. Na naszym globie już widać olbrzymie skutki zmiany klimatu, a eksperci nie mają wątpliwości, że to jedynie czubek góry lodowej. Na całym świecie drastycznie wzrasta liczba kataklizmów naturalnych, które zagrażają zdrowiu i życiu ludzi, a także ogółowi społeczeństw i gospodarstw. Dla przykładu, kataklizmy, które wystąpiły w latach 90-tych, w Stanach Zjednoczonych, przyniosły straty na poziomie ok. 432,2 mln USD. Zagrożenie dotyczy również Polski. W naszym kraju, w 1991 roku, odnotowano jedno tornado. W 2006 liczba ta wzrosła do 52.

Skutki ocieplenia klimatu
Widzimy zatem, że zmiana klimatu już teraz oddziałuje na życie ludzi. Wpływ tego zjawiska w przyszłości dotknie nas indywidualnie i jako całość społeczeństwa, a także gospodarkę i całość środowiska przyrodniczego. Przykłady zakładanych skutków globalnego ocieplenia w niektórych sektorach życia:
- Rolnictwo – Anomalie pogodowe wpływają bezpośrednio na jakość i ilość zbiorów. Uprawiane zboża, warzywa, rośliny przejdą zmiany gatunkowe, które wywoła wzrost temperatury. Wzrośnie również ilość tzw. chwastów, a uprawy będą narażone w większym stopniu na różne szkodniki.
- Woda – przewiduje się zmianę w dostępności do zasobów wodnych w Europie, Afryce i Azji. Taki skutek prowadzi w następstwie do migracji klimatycznych.
- Morza – topienie lodowców wpływa na podniesienie się poziomu wody w morzach i oceanach. Napływ wód morskich i oceanicznych oddziałuje na ekosystem globu, ale również zagraża bezpośrednio ludziom. Niebezpieczeństwo grozi terenom nadmorskim oraz wyspom.
- Energetyka – paradoksalnie, to co w znacznym stopniu przyczyni się do zmian, również ucierpi. Podniesienie wartości temperatury i anomalie pogodowe wpływa na wzrost cen i ograniczenie produkcji energii. Zagrożenie dotyczy również środków transportu i sposobów dystrybucji oraz dostaw lokalnych.
- Tereny zabudowane – katastrofy naturalne i ekologiczne łączą się z katastrofami budowlanymi i zagrożeniem życia ludzkiego. Także w Polsce, również w ostatnim czasie, odnotowujemy sporą ilość zniszczeń i zgonów, spowodowanych silnym wiatrem, podtopieniami i powodziami. Urząd Nadzoru Budowlanego podaje, że w ostatnich 10 latach, ilość katastrof budowlanych wzrosła 4 krotnie, w stosunku do poprzedniego dziesięciolecia.
Każdego dnia możemy zapobiegać zmianie klimatu
Konsumpcyjny styl życia ludzi posiada sporo negatywnych konsekwencji. Dotyczy to również emisji gazów cieplarnianych do atmosfery, a w konsekwencji ocieplenia klimatu i jego zmian. Oczywiście najwięcej zanieczyszczeń produkują wielkie koncerny, które mają wysokie zapotrzebowanie energetyczne. Coraz więcej z nich, wprowadza nowe zasady działania na podstawie zrównoważonego rozwoju i wybiera wiele ekologicznych rozwiązań. Nie możemy jednak zrzucać odpowiedzialności na jedynie wielkie firmy. Każdy z nas, każdego dnia, staje przed ogromem decyzji, które chronią lub niszczą klimat, w którym żyjemy. Być może nie jesteśmy tego świadomi, ponieważ proces ten jest długotrwały, ale fakty, są faktami. Każdy z nas emituje gazy cieplarniane, które przedostają się do atmosfery. Dlatego też każdy ma sposobność do ich ograniczenia. Kluczowe są tu nawyki, które czynią życie bardziej ekologicznym.
Energia elektryczna jako źródło oszczędności i zanieczyszczeń
Energooszczędny dom stanowi duży krok w ratowaniu klimatu i nie wymaga wielkich inwestycji. Jeśli dom jest ocieplony, to ciepło nie ucieka przez nieizolowane ściany. Samą temperaturę też warto obniżyć – 1 stopień mniej przynosi do 10% niższe rachunki, a roczna emisja CO2 spada o nawet 300 kg. Można również zaprogramować termostat, co jeszcze bardziej obniży rachunki i emisję gazów. Ważnym elementem energooszczędnego domu są szczelne szyby i drzwi, przez które nie ucieka ciepło. Warto zainwestować również w energooszczędne żarówki. Wytrzymują one nawet do 10 razy dłużej w porównaniu do tych tradycyjnych, zużywając przy tym do 80% energii mniej. Taka inwestycja przynosi zatem korzyści finansowe i ekologiczne. Dobrze jest wykorzystywać w domu światło słoneczne, czyli tak go dostosować i umeblować, aby większą ilość czynności wykonywać przy świetle naturalnym.
Ponad to, w domu również należy wypracować sobie nawyki. Kluczowym jest dbanie o to, aby urządzenia elektryczne nie były włączone, jeśli z nich korzystamy. Mowa tu o wyłączaniu laptopów i komputerów, dbaniu o gaszenie światła kiedy opuszczamy dane pomieszczenie lub wychodzimy z domu, wyłączaniu telewizora itp.. Dobrze też przyjrzeć się naszemu korzystaniu z pralki i zmywarki. Jeśli będziemy je włączać dopiero wtedy, gdy będą pełne, to zaoszczędzimy wodę i energię. Dobrze było by zapoznać się również z możliwości korzystania w gospodarstwie domowym z odnawialnych źródeł energii.
Marnowanie papieru
Zmiany klimatu – jak im zapobiegać? Produktem, który chyba najczęściej marnujemy, nie zdając sobie sprawy z wpływu na globalne ocieplenie, jest papier. Każda tona wykorzystanego papieru poddana recyklingowi ratuje 17 drzew, mimo to, często wyrzucamy go do kosza. Należy zadbać nie tylko o wrzucanie papieru do odpowiedniego pojemnika, ale również, o dobre gospodarowanie. Nie drukujmy wszystkiego. Często drukujemy z przyzwyczajenia, choć wystarczą nam wersje elektroniczne danych dokumentów. Ponadto drukujemy jednostronnie, choć nie jest to konieczne. Dalej, jeśli nie drukujemy niczego ,,urzędowego”, możemy spokojnie skorzystać z karki, która jest już nadrukowana z jednej strony.
Ludzkim przyzwyczajeniem ostatnich lat jest korzystanie z ręczniczków papierowych. Przecież można korzystać z ręczników, wykonanych z tkanin i gąbek. Przy wyborze ryz papieru i papieru toaletowego warto wybierać ten, który pochodzi z recyklingu.
Zmiany klimatu – jak im zapobiegać? Oszczędność wody
Oszczędzanie wody jest również oszczędzaniem energii. Czas w końcu zabrać się za kapiące krany i pamiętać, by dobrze je dokręcać. Dobrą opcją jest instalacja perlatora, który wizualnie zwiększa strumień wody przez jej napowietrzanie, a rzeczywiste zużycie spada nawet o 60 %. Kolejnym nawykiem do wypracowania, jest przejście z kąpieli w wannie, do brania prysznica, który zmniejsza zużycie nawet czterokrotnie. Koniecznie zakręcaj też kran podczas mycia zębów.
Mit oszczędności wody spotykamy w temacie zmywania naczyń. Wiele osób twierdzi, że ,,ręczne zmywanie” oszczędza energię i wodę, więc jest bardziej ekologicznie. Prawda jest jednak taka, że choć rzeczywiście oszczędza energię, to nie rentownie. Zmywarka zużywa bowiem sześć razy wody mniej, niż podczas ,,zmywania ręcznego”. Należy ją jedynie włączać, gdy jest pełna. Podobnie, jeśli chodzi o pranie. Zrób je, kiedy pralka jest pełna i oszczędzaj wodę. Ważnym elementem, choć pozornie wydaje się bardzo błahy, jest gotowanie wody w czajniku. Dobrze zadbać o to, aby znajdowało się w nim tyle wody, ile rzeczywiście zużyję, a nie był pełny po brzegi.

Mobilność – co wybrać, żeby było eko?
Dobrze rezygnować z jazdy samochodem, kiedy nie jest to konieczne, na rzecz pieszej wędrówki lub jazdą rowerem. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest również wybór transportu publicznego (tramwaj, metro, kolej). Jeśli już wybierasz się gdzieś samochodem, to nie jedź sam. Połączcie siły z osobą, która zmierza w tym samym kierunku, Dzięki temu razem oszczędzacie na paliwie i zmniejszacie emisję gazów cieplarnianych. Podobnie bardziej ekologiczny środek transportu niż samolot, to pociąg.
Walka z ociepleniem klimatu podczas robienia zakupów
Wyrobienie nawyków wspierających walkę z ociepleniem klimatu dotyczy również robienia zakupów. Transport żywności oraz jej produkcja poza najbardziej odpowiednim sezonem pochłania dużą ilość energii. Zamiast tego można korzystać z lokalnych dostawców i produktów odpowiednich na dany sezon. Ograniczenie mięsa w jadłospisie również jest wskazana, ponieważ jego produkcja jest wywołuje dużą emisję dwutlenku węgla.
Oprócz tego co jemy, należy też zwracać uwagę jak nasze jedzenie jest opakowane. Torebki foliowe, reklamówki, produkty pokryte folią z pewnością nie przyczyniają się do troski o klimat. Podobnie jak marnowanie jedzenia, kupuj tyle ile potrzebujesz.
Segregacja śmieci
Nie mniej ważne jest prawidłowe sortowanie śmieci i przeznaczanie ich do recyklingu. Mówiliśmy już wcześniej o papierze, ale dotyczy to wszystkich odpadów. Produkty wtórne wywodzące się z recyklingu znacznie obniżają emisję gazów cieplarnianych w porównaniu do nowo wytworzonych. Obecnie troska o segregację śmieci w społeczeństwie stale rośnie. Tych, którzy nie są do tego przekonani, przekonuje prawo, które czyni z sortowania obowiązek.
Przeczytaj także: Baterie i żarówki – gdzie je wrzucać?
Ekobiznes.pl to specjalistyczny serwis informacyjny o ekologii w biznesie. Codziennie publikujemy najświeższe ekonewsy i autorskie wywiady z przedstawicielami świata nauki i biznesu. Znajdź nas na Linkedinie lub Facebooku, albo subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco z najciekawszymi ekoinformacjami.