Jest źle. IPCC opublikowała nowy przygnębiający raport

Opublikowany dziś raport IPCC ostrzega przed nieodwracalnymi skutkami globalnego ocieplenia. Zmiany klimatu wywołane przez człowieka powodują niebezpieczne i powszechne zakłócenia w przyrodzie i wpływają na życie miliardów ludzi na całym świecie, pomimo wysiłków na rzecz zmniejszenia ryzyka. Najbardziej dotknięci są ludzie i ekosystemy, które najmniej sobie z tym radzą – czytamy w raporcie.

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) to organ naukowy utworzony w 1988 r. przez Światową Organizację Meteorologiczną (WMO) i Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska. Jego celem jest informowanie rządów o najnowszych naukach o klimacie i wyjaśnienie, jaki wpływ zmiany klimatu będą prawdopodobnie miały na świat w nadchodzących dziesięcioleciach. Obecnie IPCC zrzesza 195 krajów członkowskich i skupia naukowców z całego świata, którzy dobrowolnie uczestniczą w jego pracach. IPCC nie prowadzi własnych badań. Zamiast tego setki naukowców badają dostępną literaturę naukową i przekształcają ją w obszerne raporty oceniające.

Ostrzeżenie przed konsekwencjami bezczynności

Przez ostatnie dwa tygodnie Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) pracował nad przekształceniem 3500-stronicowego raportu na temat wpływu zmian klimatu w 40-stronicowe „Podsumowanie dla decydentów politycznych”. Dzisiaj raport ten ujrzał światło dzienne, a płynące z niego wnioski nie napawają optymizmem.

Ten raport jest przerażającym ostrzeżeniem przed konsekwencjami bezczynności. Pokazuje, że zmiany klimatyczne są poważnym i narastającym zagrożeniem dla naszego dobrobytu i zdrowej planety. Nasze dzisiejsze działania będą kształtować sposób, w jaki ludzie przystosowują się, a przyroda reaguje na rosnące zagrożenia klimatyczne – mówi Hoesung Lee, przewodniczący IPCC. 

Raport pokazuje, że ekstremalne zjawiska pogodowe związane ze zmianą klimatu, takie jak zwiększone fale upałów, susze i powodzie już przekraczają progi tolerancji roślin i zwierząt, powodując masową śmiertelność gatunków. Rafy koralowe umierają z powodu rosnących temperatur, a wiele gatunków drzew ginie na skutek suszy. Jak czytamy w raporcie, nawet 14 proc. ocenianych gatunków prawdopodobnie stanie w obliczu bardzo wysokiego ryzyka wyginięcia, jeśli świat ogrzeje się o 1,5 st. C. Wzrost ocieplenia o 3 st. C zwiększy ten odsetek do 29 proc. gatunków. Naukowcy przewidują, że w przypadku stworzeń żyjących na obszarach klasyfikowanych jako wrażliwe miejsca występowania bioróżnorodności, już dziś bardzo wysokie ryzyko wyginięcia podwoi się, gdy ocieplenie wzrośnie do 2 st. C. Jeśli świat osiągnie ocieplenie 3 st. C odsetek ten wzrośnie nawet dziesięciokrotnie.
Niektórzy badacze spekulują, że przekroczenie przez krótki czas temperatury powyżej 1,5 st. C byłoby dopuszczalne, gdyby temperatura wkrótce potem spadła poniżej tego poziomu.

Możliwości radzenia sobie wielu ludzi zostały przekroczone

Autorzy raportu podkreślają, że ekstremalne zjawiska pogodowe występują jednocześnie, powodując kaskadowe skutki, coraz trudniejsze do opanowania. W efekcie, miliony ludzi, zwłaszcza w Afryce, Azji, Ameryce Środkowej i Południowej oraz w Arktyce, zostało narażonych na dotkliwy brak bezpieczeństwa żywnościowego i wodnego.

Przeczytaj także: Obrady IPCC w cieniu wojny w Ukrainie

Co więcej, ekstremalne zjawiska pogodowe uderzają znacznie mocniej niż wskazywały poprzednie oceny. Nowe badanie mówi, że wpływy te już dziś wykraczają poza możliwości radzenia sobie wielu ludzi. Postępy w adaptacji są nierówne i pojawiają się coraz większe rozbieżności między podejmowanymi działaniami a tym, co jest potrzebne do radzenia sobie z rosnącym ryzykiem. Luki te są największe wśród populacji o niższych dochodach i w dużej mierze zależą od miejsca. Jak pokazuje raport, w latach 2010-2020 piętnaście razy więcej ludzi zginęło w wyniku powodzi, susz i burz w bardzo wrażliwych regionach, w tym w częściach Afryki, Azji Południowej oraz Ameryki Środkowej i Południowej, niż w innych częściach świata.

Skutki zmian klimatu będą wpływać na zdrowie psychiczne ludzi

Raport zwraca uwagę na rosnące skutki, których oczekuje się, gdy wzrost globalnych temperatur, obecnie wynoszący ok. 1,1 st. C, zbliży się do 1,5 st. C. Ciągły i coraz szybszy wzrost poziomu morza będzie jeszcze bardziej uderzał w osady przybrzeżne. We wszystkich scenariuszach emisji IPCC przewiduje, że w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat miliard więcej osób będzie narażonych na zagrożenia związane z klimatem specyficznym dla wybrzeża.

Przeczytaj także: Zmiany klimatu to największe wyzwanie dla ludzkości

Jeśli temperatura wzrośnie do między 1,7 a 1,8 st. C powyżej poziomu z lat 50. XIX wieku połowa populacji ludzkiej może być narażona na okresy zagrażających życiu warunków klimatycznych wynikających z upałów i wilgoci. Ponadto, jak stwierdzają, że w nadchodzących dziesięcioleciach choroby prawdopodobnie będą się rozprzestrzeniać szybciej niż dotychczas. Raport po raz pierwszy stwierdza, że oprócz wpływu na zdrowie fizyczne ​​zmiany klimatu mogą zaostrzać problemy ze zdrowiem psychicznym, w tym zwiększać stres i traumę związaną z ekstremalnymi zdarzeniami pogodowymi oraz utratą środków do życia i kultury.

Podsumowanie dla decydentów kładzie duży nacisk na „rozwój odporny na zmiany klimatu”, który, jak mówi, pomaga budować siłę do radzenia sobie ze zmianami klimatycznymi w każdym społeczeństwie.