Fotowoltaika – koszt, co to jest i jak działa?

Fotowoltaika pomaga zasilać urządzenia i nieruchomości, w tym gospodarstwa domowe, energią elektryczną wytworzoną z promieniowania słonecznego. Energia słoneczna jest jednym z najważniejszych źródeł energii odnawialnej na ziemi. Możliwość wykorzystania jej we własnym domu, dzięki instalacji fotowoltaicznej, jest doskonałą odpowiedzią na rosnące ceny prądu. Oszczędności są bowiem jednym z najważniejszych czynników decydujących o zainstalowaniu paneli fotowoltaicznych w gospodarstwach domowych. Inną kwestią wpływającą na wybór fotowoltaiki jest fakt, że odnawialne źródła energii pomagają chronić środowisko i przeciwdziałać niszczeniu naturalnych zasobów ziemi.

Fotowoltaika – kto odkrył zjawisko fotowoltaiczne?

Zjawisko fotowoltaiczne odkrył w 1839 roku francuski chemik i fizyk Antoine Henri Becquerel. Polega ono na: „powstaniu siły elektromotorycznej w ciele stałym pod wpływem promieniowania świetlnego” [1]. Od czasu tego przełomowego odkrycia nauczono się wykorzystywać zjawisko fotowoltaiczne na szeroką skalę. Służy ono do zasilania urządzeń oraz nieruchomości, zarówno komercyjnych, jak i domów. Kolejnym przełomowym momentem w historii fotowoltaiki było opracowanie, jak poddawać instalacje fotowoltaiczne recyklingowi. Więcej na temat recyklingu paneli w naszym wywiadzie z profesor Barbarą Torą z AGH.

Fotowoltaika – koszt

Fotowoltaika w Polsce staje się niezwykle popularna, chociaż trafniejszym określeniem aktualnego popytu jest prawdziwy „boom” na fotowoltaikę. Instalacja paneli jest coraz łatwiej dostępna. Przyczyniają się do tego m.in. różne formy dofinansowania i dotacji, jak program „Mój Prąd”. W jego ramach można było uzyskać do 5 tys. zł dopłaty do instalacji. Jest też tzw. podatkowa ulga termomodernizacyjna. Dzięki niej od podstawy opodatkowania można odliczyć inwestycję w fotowoltaikę.

A skoro jesteśmy przy kosztach – odpowiedź na pytanie, które zadaje sobie każda osoba rozważająca inwestycję w instalację fotowoltaiczną – ile to kosztuje? Średni koszt instalacji fotowoltaicznej w domu jednorodzinnym, w zależności od zapotrzebowania gospodarstwa domowego, rodzaju paneli, który wybierzemy oraz cen w firmie świadczącej usługi montażu, waha się od 15 do 35 tys. zł. Poniesiony koszt zwraca się średnio w ciągu 6-7 lat.

Przeczytaj także: Fotowoltaika – jaka jest opłacalność inwestycji?

Fotowoltaika – finansowanie

Aby sfinansować przydomową instalację fotowoltaiczną warto sprawdzić różne dostępne formy finansowania, np. kredyty w bankach lub dotacje. O dopłaty możemy starać się samodzielnie lub skorzystać z pomocy firmy oferującej instalacje fotowoltaiczne. Przedsiębiorstwa bardzo często pomagają bowiem w uzyskaniu dotacji. Jeśli chodzi o dopłaty, to do 22 grudnia 2021 r. planujący instalację fotowoltaiczną mieli mieć możliwość złożenia wniosku o dotację w ramach trzeciej edycji programu „Mój Prąd”. 6 października NFOŚiGW poinformował jednak o zakończeniu tej edycji ze względu na wyczerpanie przewidzianego budżetu. Do tego czasu wpłynęło bowiem ponad 178 tys. wniosków. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj.

Fotowoltaika i prosumenci – czyli kto?

Inwestując w przydomową fotowoltaikę stajemy się prosumentami. Czyli osobami, które wytwarzają energię elektryczną z odnawialnych źródeł dla zaspokojenia potrzeb własnego gospodarstwa domowego. Może się zdarzyć, że nasza mała przydomowa elektrownia wytwarza, szczególnie w miesiącach letnich, za dużo energii. Prosumenci mogą taką nadwyżkę przekazać do sieci elektrycznej w celu późniejszego jej odbioru, np. zimą.

Fotowoltaika – opusty dla prosumentów 

Prosumenci mogą liczyć na specjalne opusty. Czym jest opust? Jest to opisana wcześniej możliwość odbioru nadwyżki energii wyprodukowanej przez naszą przydomową elektrownię z sieci. Odbywa się to zgodnie z ustalonymi poziomami odbiorów.

Energię odbieramy do 80% przekazanych wcześniej zasobów. Dokładna wysokość opustów uzależniona jest od mocy naszej instalacji fotowoltaicznej. I tak przy instalacjach wytwarzających między 10 a 50 kWp, odbieramy energię w stosunku 1:0,7. Jeśli instalacja wytwarza do 10kWp odebrać możemy energię w stosunku 1:0,8. Energia od dostawcy wyrównywana jest w stosunku 1:1 tylko w jednym wypadku. Czyli, jeśli nasza instalacja wytworzyła niewystarczającą ilość energii i naszego zapotrzebowania nie pokryła wyprodukowana wcześniej nadwyżka energii, która została przekazana do sieci.

Na co zwrócić uwagę wybierając firmę?

Wybierając firmę do instalacji paneli fotowoltaicznych zwróćmy uwagę na to, jak długo działa na rynku, jakie ma doświadczenie i oczywiście przeczytajmy opinie na jej temat w internecie. Wiele powie nam również pierwsze spotkanie z jej przedstawicielami, a przy tak ważnej inwestycji warto spotkać się z ekspertami z więcej niż jednego przedsiębiorstwa. Tym bardziej, że w większości firm wyceny dla klientów i spotkania z ekspertami są darmowe.

Przygotowanie do montażu instalacji fotowoltaicznej

Instalacja paneli fotowoltaicznych  poprzedzona jest audytem eksperta firmy fotowoltaicznej. Określa on dostępne dla danego obiektu możliwości instalacji. Na podstawie uzyskanych informacji, wybiera optymalne rozwiązanie. Tym, co jest brane pod uwagę przy przygotowaniu oferty jest m.in. wysokość rachunków za prąd w poprzednim roku. Ważna jest także wysokość opustów. Jeśli instalację fotowoltaiczną chcemy zamontować na dachu nowego domu, powinniśmy określić planowany poziom zużycia energii. Eksperci z łatwością pomogą nam to zrobić.

Przy przygotowywaniu oferty ważne są również kwestie dotyczące samego dachu. Np. może się okazać, że panele fotowoltaiczne trzeba będzie zamontować również na gruncie. Przyczynami mogą być zły stan dachu, jego niewystarczająca powierzchnia lub duży kąt nachylenia. Wówczas montuje się panele obok domu. Po spotkaniu, ekspert przygotowuje ofertę zawierającą szczegółową wycenę. Później podpisywana jest umowa i tworzony projekt.

Od czego zależy moc paneli fotowoltaicznych?

Teraz przejdźmy do zdecydowanie bardziej technicznych kwestii – od czego zależy moc paneli fotowoltaicznych? Ogniwa fotowoltaiczne, czyli podstawowy element instalacji, łączone są szeregowo w moduły i zabezpieczane. Zbiór modułów tworzy z kolei panel fotowoltaiczny. Moc wytwarzanego prądu zależy m.in. od liczby paneli oraz budowy ogniw. Ogniwa dzielą się na: amorficzne – o najniższej sprawności, polikrystaliczne – o średniej sprawności i  monokrystaliczne – o najwyższej sprawności i dające największą moc.

Panele montowane są na konstrukcji wsporczej – na dachu lub na gruncie.

Jak powstaje prąd w instalacji fotowoltaicznej?

W wyniku pobierania promieniowania słonecznego przez ogniwa fotowoltaiczne, powstaje ładunek elektryczny. Przewodzony jest on w formie prądu stałego przez półprzewodniki (najczęściej krzem). Żebyśmy mogli skorzystać w powstałej w panelach energii elektrycznej, prąd stały musi zostać przetworzony w prąd zmienny. Odbywa się to w urządzeniu nazywanym falownikiem – inaczej inwerterem. Na tym zadanie inwertera się jednak nie kończy. Nieustannie bada on także poziom napięcia, dopasowując go do domowych potrzeb i kontroluje pracę naszych paneli słonecznych. Kolejnym elementem instalacji fotowoltaicznej jest licznik dwukierunkowy, którego zadaniem jest zliczanie wyprodukowanej energii, a także tej pobieranej z zewnętrznej sieci.

Fotowoltaika – problemy na horyzoncie

Pozostawiając kwestie techniczne działania paneli fotowoltaicznych, przejdźmy do tych bardzo przyziemnych. Planowane zmiany w przepisach mogą w najbliższym czasie wpłynąć na to, w jakim stopniu instalacja fotowoltaiczna będzie się nam opłacać. W życie mają wejść bowiem przepisy, w myśl których zmieni się sposób rozliczania energii z paneli fotowoltaicznych. Dotyczy to osób, które będą je instalowały od 2022 r. Według nowych zasad prosumenci nie będą odprowadzać nadwyżek prądu do sieci. Będą je sprzedawać firmom energetycznym. Później te nadwyżki będzie można odkupić, ale po cenie wyższej niż cena sprzedaży. Jak podają eksperci, może to wydłużyć zwrot inwestycji w przydomową fotowoltaikę o 2-3 lata.

[1]Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/fotowoltaiczne-zjawisko;3902315.html.