Ekologia kojarzy się dzisiaj przede wszystkim z działaniami mającymi na celu ochronę środowiska naturalnego. Jest to cały przekrój badań, inicjatyw i decyzji podejmowanych na co dzień przez każdego z nas, a także wynalazki i nowoczesne technologie, mające na celu zatrzymanie zmian klimatycznych i ochronę zasobów naturalnych ziemi.
Proekologiczne decyzje i działania podejmowane są na różnych szczeblach, zarówno międzynarodowym, lokalnym, jak i indywidualnym, a także na poziomie firm i organizacji.
Ekologia to jednak nie tylko działania na rzecz ochrony przyrody. To także samodzielna dziedzina nauki, która zaczęła się bardzo dynamicznie rozwijać w XX wieku. Słownik PWN podaje jej dokładną definicję: ekologia jest to „dziedzina biologii badająca organizmy w ich środowiskach”.
Ekologia – historia
Termin ekologia powstał w 1869 r. Stworzył go pochodzący z Niemiec przyrodnik i zoolog Ernst Haeckl. Według jego definicji ekologia była nauką badającą relacje: przyjazne lub wrogie, między zwierzętami i otaczającym je ożywionym i nieożywionym, światem przyrody.
W XX wieku nastąpił bardzo szybki rozwój ekologii jako dziedziny nauki, która zaczęła w tym czasie funkcjonować odrębnie od innych nauk, takich jak: biologia czy chemia.
Ekologiczny – czyli jaki?
W związku z postępującymi zmianami klimatu i rosnącym zanieczyszczeniem środowiska, ekologia wkracza w niemal każdą dziedzinę życia i biznesu. Stała się niezbędnym elementem ochrony zasobów naturalnych ziemi.
Każda firma prowadząca biznes w odpowiedzialny sposób, musi w swoim funkcjonowaniu uwzględniać działania proekologiczne. Branże szukają zatem i wprowadzają rozwiązania, które pozwolą im prowadzić biznes z poszanowaniem środowiska naturalnego. Każda z nich podejmuje inny zakres ekologicznych działań. Cel jest jednak wspólny – zrównoważony rozwój z poszanowaniem środowiska naturalnego. Niestety zdarza się, że podejmowane proekologiczne działania są niewystarczające lub mają na celu jedynie budowanie pozytywnego wizerunku firmy.
Ekologiczny – definicja słowa
Słownik PWN, jako definicję słowa ekologiczny podaje trzy terminy: „1. wyprodukowany ze składników naturalnych 2. dotyczący związku warunków zewnętrznych z życiem roślin i zwierząt oraz 3. związany z ochroną środowiska.”
W związku z rosnącą popularnością działań proekologicznych i koniecznością ich wdrażania w życie, w ostatnich latach, na uczelniach wyższych powstaje coraz więcej kierunków, których studenci zajmują się poznawaniem i tworzeniem najnowszych rozwiązań w zakresie ochrony środowiska.
Ekologia i Unia Europejska
Unia Europejska podejmuje aktywne działania na rzecz ochrony klimatu i ekologii. Jak czytamy na portalu europa.eu organizacja swoją politykę w tej dziedzinie oparła na czterech filarach: „ostrożności, działania zapobiegawczego i usuwania zanieczyszczeń u źródła, a także na zasadzie zanieczyszczający płaci”.
W ramach wyznaczonych do 2030 celów, które są również założeniami porozumienia paryskiego, członkowie UE zobowiązali się do: wzrostu udziału energii z odnawialnych źródeł do 32% zużycia końcowej energii, poprawy efektywności energetycznej o minimum 32,5% i zmniejszenia o 40% emisji gazów cieplarnianych w stosunku do emisji z 1990 r.
Jak być eko na co dzień?
Ekologia to także szereg działań mających na celu ochronę środowiska na poziomie jednostki. Jest to m.in. podejmowanie na co dzień proekologicznych wyborów w różnych sferach życia. Wśród nich są m.in.: sposób dojazdu do pracy, robienia zakupów, wybór określonych produktów i ekologicznych marek, jak również decyzja o miejscu zamieszkania i źródłach energii, z której korzystamy.
Bardzo popularnym nurtem ekologii na poziomie indywidualnym, zaliczanym również często do filozofii życia, jest życie w duchu zero waste i minimalizmu. Życie w duchu zero waste to m.in. przykładanie wagi do życia na co dzień w taki sposób, aby nie produkować śmieci i kładzenie nacisku na minimalizm – czyli kupowanie i posiadanie tylko tego, co niezbędne do życia.
Szeroki wybór ekoproduktów
Ponadto do proekologicznych wyborów należą m.in. wykorzystywanie podczas zakupów toreb wielorazowego użytku. To także kupowanie ekologicznych środków higieny osobistej, które są biodegradowalne lub łatwo poddawane recyklingowi. Takimi środkami są: ekologiczne podpaski, szczoteczki do zębów z drewna i bambusowych włókien, czy wielorazowe waciki kosmetyczne.
Bycie eko na co dzień to także przywiązywanie wagi do środków transportu, którym się poruszamy. Wybieranie zamiast samochodu – jazdę autobusem, tramwajem, rowerem lub pójście pieszo. Zamiast jazdy autem w pojedynkę, jazdę większą grupą osób. Zamiast samochodu z silnikiem benzynowym lub diesla, wybór samochodu hybrydowego lub z napędem elektrycznym lub wodorowym.
Ekologia we własnym domu
Ekologia na co dzień, we własnym domu rozpoczyna się już na etapie projektowania budynku. Do ekorozwiązań, które możemy wdrożyć w życie należą m.in.: wybór sposobu ogrzewania i tego, czy postawimy na odnawialne źródła energii elektrycznej.
Sztandarowymi domami pełnymi ekologicznych rozwiązań, są domy pasywne lub energooszczędne. Dzięki ekorozwiązaniom umożliwiają one uzyskanie znacznych oszczędności podczas ich eksploatacji.
Do tych zaawansowanych technologicznie rozwiązań należą: instalacja fotowoltaiki, kolektory słoneczne do ogrzewania wody, pompy ciepła, dobra izolacja termiczna domu, przeszklenia po stronie południowej, okna o niskim przenikaniu ciepła czy inwestycja w rozwiązania charakterystyczne dla smart domów.
Ochrona środowiska we własnym domu to także szereg, wydawać by się mogło, prozaicznych czynności. Należą do nich chociażby: dokładne zakręcanie kranu, branie prysznica zamiast kąpieli w wannie czy segregacja śmieci.
Ekologia w modzie – slow fashion
Działania proekologiczne w branży odzieżowej przejawia się w dostarczaniu ubrań wyprodukowanych w możliwie zrównoważony sposób. Do tych działań zalicza się m.in.: pozyskiwanie materiałów z ekologicznych, organicznych upraw, dbanie o zapewnienie ekologicznego transportu i opakowań, etyczne traktowanie pracowników, a na ekologicznym sposobie sprzedaży kończąc.
Jednym z szeroko rozpoznawalnych oznaczeń ekologicznych tkanin jest certyfikat OEKO TEX Standard.
W ramach założeń slow fashion jest także kupowanie mniejszej liczby ubrań czy kupowanie tych z drugiej ręki. Nie powinno się także wyrzucać ubrań nadających się do noszenia. Można je przekazać potrzebującym lub sprzedać, np. za pomocą specjalnych aplikacji. Można im również nadać drugie życie, wykorzystując materiał d uszycia nowych rzeczy.
Ekologia w lotnictwie
Jak podaje portal europarl.europa.eu szacuje się, że lotnictwo wraz z żeglugą odpowiadają w samej Unii Europejskiej za ok. 3,5% całkowitej emisji gazów cieplarnianych. Są też źródłem najszybciej rosnących emisji wpływających negatywnie na zmiany klimatu. Według przewidywań organizacji IATA (Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Powietrznych) do 2037 r. podwoi się roczna liczba pasażerów samolotów, osiągając poziom 8,2 miliarda osób.
Ponadto, jak podaje portal eea.europa.eu według Europejskiej Agencji Środowiska, jeśli lotnictwo nie stanie się zdecydowanie bardziej ekologiczne to do 2050r. wraz z żeglugą będą odpowiedzialne za emisję 40% dwutlenku węgla na świecie.
Jakie są zatem rozwiązania ekologiczne dla lotnictwa?
Doskonałą alternatywą dla tradycyjnego paliwa wykorzystywanego w lotnictwie jest paliwo z gorczycy. Jak informują naukowcy z University of Georgia takie paliwo mogłoby zmniejszyć ślad węglowy przemysłu lotniczego o 70%. Problemem w jego wykorzystywaniu na szeroką skalę jest m.in. konieczność stworzenia specjalnej infrastruktury. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj.
Ponadto jednym z rozwiązań, aby uczynić przemysł lotniczy bardziej ekologicznym, jest budowanie i wykorzystywanie w samolotach silników hybrydowych. Łączą one technologię spalinową z elektryczną, dzięki czemu mogą obniżyć poziom zużywanego paliwa. Innym rozwiązaniem jest wykorzystanie technologii wodorowej, a także lepsza organizacja lotów.
Ekologia w przemyśle spożywczym
Sprzedaż produktów ekologicznych jest jednym z najszybciej rosnących segmentów w przemyśle spożywczym w Polsce. Marki ekologiczne zajmują się produkcją praktycznie wszystkich szeroko dostępnych produktów spożywczych. Znajdziemy tutaj m.in.: oleje, zamienniki mięsa, soki, przekąski, kasze, mąki i inne.
Ekologia w przemyśle spożywczym zaczyna się już na etapie produkcji żywności czyli od zrównoważonego rolnictwa ekologicznego. Takie rolnictwo obejmuje zarówno ekouprawy, jak i ekologiczną hodowlę zwierząt. Jest kilka sposobów uzyskania ekocertyfikatu w rolnictwie. Jednym z nich, bardzo popularnym jest audyt Polskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Zrównoważonego ASAP.
Ekologiczny powinien być także sposób transportu żywności, np. samochodami elektrycznymi. Należy również zwrócić uwagę na sposób pakowania, bez użycia folii, przechowywanie, jak również sposób sprzedaży.
Elektromobilność – czyli ekologia m.in. w motoryzacji
Ekologia śmiało wkracza także do przemysłu motoryzacyjnego. Wszystkie znaczące marki rozwijają segment samochodów elektrycznych, hybrydowych, a także napędzanych wodorem. Testują najnowsze technologie i starają się wprowadzić je na szeroką skalę.
Doskonałym przykładem jest Volvo, które zamierza wkrótce produkować wyłącznie samochody elektryczne. Toyota z kolei Toyota zamierza zainwestować ponad 13 mld dolarów w rozwój baterii do hybryd i samochodów elektrycznych. Ponadto będzie produkowała w Polsce dwa razy więcej silników hybrydowych. Toyota na koncie elektromobilności ma również liczne sukcesy – jak pobicie przez Toyotę Toyoty Mirai nowego rekordu Guinnessa. Kierowca przejechał tym modelem na jednym tankowaniu 1360 km. Jest to najdłuższy dystans przejechanego na jednym tankowaniu przez samochód elektryczny na wodorowe ogniwa paliwowe. BMW z kolei zaostrzyło swoje cele związane z redukcją emisji dwutlenku węgla, planując zmniejszenie jej o połowę do 2030 roku.
Wsparcie kierowców samochodów elektrycznych
Kierowcy samochodów elektrycznych mogą liczyć na szereg udogodnień. Należą do nich: możliwość poruszania się bus pasami i darmowe parkowanie w centrach miast. Mogą oni również starać się uzyskać dopłaty w programach takich jak „Mój Elektryk”. Wszystko to powoduje, że samochody elektryczne zyskują w Polsce na popularności, a ekologia wkracza na polskie drogi. Pod koniec września 2021 r. w Polsce zarejestrowanych było 31 633 elektrycznych samochodów osobowych.
Wkrótce równie popularne mogą stać się samochody wodorowe. A to za sprawą nie tylko rosnącej popularności napędu wodorowego, ale także większej dostępności stacji tankowania wodoru. Takie stacje zamierza wybudować Orlen.
Ekologia wkracza również na drogi w dosłownym tego słowa znaczeniu. I nie dotyczy tylko samych samochodów, ale także… asfaltu! Grupa Lotos zaczęła bowiem produkcje asfaltu redukującego smog.
Rozwój elektromobilności może wpłynąć pozytywnie nie tylko na mniejsze zanieczyszczenie środowiska, ale także na zwiększenie liczby miejsc pracy. Według raportu Boston Consulting Group (BCG) i Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA) stymulacja elektromobilności może wpłynąć na wzrost liczby miejsc pracy nawet o 6 tys. Więcej na ten temat tutaj: Elektromobilność przyniesie nowe miejsca pracy?
Ekobiznes.pl to specjalistyczny serwis informacyjny o ekologii w biznesie. Codziennie publikujemy najświeższe ekonewsy i autorskie wywiady z przedstawicielami świata nauki i biznesu. Znajdź nas na Linkedinie lub Facebooku, albo subskrybuj Newsletter i bądź na bieżąco z najciekawszymi ekoinformacjami.