„Obawiamy się tego, czego nie znamy” – mówi Andrzej Głowacki, Wiceprezes Państwowej Agencji Atomistyki

Urszula Szewczyk: Czy powinniśmy bać się energetyki atomowej?

Andrzej Głowacki, Wiceprezes Państwowej Agencji Atomistyki: Każdy rodzaj działalności niesie za sobą pewne ryzyko. Wsiadamy do samochodu – podejmujemy ryzyko, korzystamy z promieniowania – podejmujemy ryzyko. Przy energii jądrowej benefity korzystania z danej działalności muszą przewyższać ryzyko. Należy przy tym zaznaczyć, że w energetyce jądrowej rozwinięto kompleksowy system regulacji i zabezpieczeń, który to ryzyko minimalizuje do poziomu tak niskiego jak jest to możliwe.

Co można zrobić, żeby społeczeństwo przestało się bać energetyki atomowej?

Kluczowa jest tutaj edukacja. Ludzie obawiają się tego, czego nie znają. Tym bardziej, jeśli czegoś nie widzimy, tak jak promieniowania jonizującego, to po prostu się tego boimy. Jeżeli będziemy odpowiednio edukować społeczeństwo i to już od najmłodszych lat, mam tu na myśli szkoły podstawowe, licea, będziemy mieli większą wiedzę i świadomość na temat tego, czym jest promieniowanie, jak z nim żyć, i jak się przed nim skutecznie chronić.

Przeczytaj także: Wojna na Ukrainie a rozwój elektromobilności w Polsce

Jak się zatem przed nim skutecznie chronić? I najważniejsze – kto powinien się przed nim chronić?

Jest kilka podstawowych zasad ochrony radiologicznej: im krótszy czas narażenia, tym mniejsza dawka promieniowania; im dalej, tym bezpieczniej, osłona osłabia promieniowanie. Ogół społeczeństwa jest bardzo rzadko narażony na zwiększone dawki promieniowania jonizującego. Najbardziej przed promieniowaniem powinny się chronić osoby, które na co dzień mają z nim bezpośrednio do czynienia – czyli np. pracownicy zakładów wykorzystujących promieniowanie np. w przemyśle. Są grupy pracowników, których obowiązują specjalne zasady związane z ochroną radiologiczną i my jako PAA sprawdzamy w ramach regularnych kontroli, czy te zasady są przestrzegane.

Przeczytaj także: Czy gospodarka wodorowa to dla nas szansa?

Natomiast osoby, które np. mieszkają w pobliżu elektrowni jądrowej, nie powinny się obawiać tej codzienności. Poza granicami elektrowni nie odnotowuje się podwyższonych wskazań obecności w powietrzu izotopów promieniotwórczych, a same elektrownie posiadają wiele systemów zabezpieczeń gwarantujących zatrzymanie radionuklidów w obudowie bezpieczeństwa reaktora.

Na Ukrainie to właśnie elektrownie atomowe nie przestały działać podczas wojny i to one zaopatrują państwo w prąd.

To są jedne ze stabilniejszych źródeł energii, jeżeli chodzi o produkcję energii elektrycznej. Jeżeli dojdzie do budowy elektrowni jądrowej w Polsce, to my jako Państwowa Agencja Atomistyki, będziemy dbać o to, żeby spełniała ona wszystkie międzynarodowe, ale także krajowe standardy bezpieczeństwa. Wszystko po to, żeby po wybudowaniu i w czasie eksploatacji elektrownia była bezpieczna dla ludzi i środowiska – zarówno dla jej najbliższego otoczenia, jak i bezpieczeństwa Europy.

Przeczytaj także: Dlaczego biznes nie nadąża za oczekiwaniami społecznymi?

Jakie mamy szanse na silny rozwój energetyki jądrowej w Polsce?

Przyjęty w 2014 r., a zaktualizowany w 2020 r. Program Polskiej Energetyki Jądrowej zakłada uruchomienie pierwszego reaktora w 2033 r. Inwestor, czyli spółka Polskie Elektrownie Jądrowe, wybrała pod koniec zeszłego roku preferowaną lokalizację dla tej inwestycji. Spółka złożyła też już raport środowiskowy do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, zatem ten proces się toczy. My, jako PAA także przygotowujemy się do naszej roli w Programie Polskiej Energetyki Jądrowej. Warto przypomnieć, że będziemy nadzorowali ten proces, odpowiadamy zatem za nadzór nad przestrzeganiem przez operatora i inwestora wszystkich norm bezpieczeństwa zarówno na etapie budowy, ale też w późniejszym okresie, przez cały okres jej eksploatacji.

Rozmowę przeprowadziliśmy podczas szczytu klimatycznego TogetAir.