Baterie i żarówki – gdzie je wyrzucać?

Gdzie wyrzucać zużyte baterie i żarówki? Zużyte baterie i żarówki są jednym z najbardziej problematycznych produktów, jeśli mowa o ich utylizacji. Każdego dnia wiele osób zastanawia się nad tym, jak się ich pozbyć. Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, składy elektrośmieci, odpady zmieszane, a może wymiana w sklepie? Sposobów na ich wyrzucenie jest kilka. Są one uzależnione od ich szkodliwości dla zdrowia i środowiska oraz możliwości recyklingowych.

Zasady, gdzie wyrzucać baterie i żarówki wpisują się w ogólne wytyczne dot. segregacji i recyklingu

Wśród społeczeństwa nieustannie wzrasta świadomość potrzeby troski o ziemię, ochrony środowiska i podejmowania działań proekologicznych. Wydobycie surowców naturalnych niestety nieustannie rośnie. Wiele źródeł, w tym ważnych badań naukowych, informuje nas o katastrofalnym stanie ekosystemu. Media słusznie nagłaśniają problem globalnego ocieplenia.

Jak zatem my możemy zareagować i włączyć się do walki o planetę? M.in. segregując śmieci, w tym odpady niebezpieczne, do których zaliczają się zużyte baterie czy świetlówki. Sortowanie śmieci w gospodarstwach domowych stało się już obowiązkiem, a nie jedynie przywilejem czy naszym prawem. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sposób klarowny i jasny podaje, jak ma wyglądać podział odpadów. Gminy przejmują natomiast obowiązek wprowadzania go w życie. Tych, których nie interesuje troska o środowisko naturalne, a nowe prawo uważają za niepotrzebny wymóg, przekonać powinna jednak kwestia finansowa. Za odbiór śmieci, które są posegregowane płacimy po prostu mniej.

Segregowanie śmieci w domu jest niezwykle istotne

Segregowanie śmieci w domu, w tym baterii i żarówek, ma realny wpływ na ochronę środowiska. Po pierwsze, niebezpieczne odpady nie trafiają na wysypiska. Już ten zabieg w znacznym stopniu poprawia czystość powietrza i środowiska. Po drugie, wielokrotne wykorzystanie tych samych materiałów w produkcji, zmniejsza zapotrzebowanie na korzystanie z nowych. Recykling zatem ogranicza wydobycie surowców naturalnych, ratując przy tym ekosystemy. W końcu obok korzyści ekologicznych i ochrony środowiska, znajdują się kwestie finansowe. Produkcja produktu wykonanego z przetworzonego materiału, po recyklingu, jest niższa niż wykonanie nowego materiału. Niższa cena produkcji przekłada się również na niższą cenę rynkową finalnego produktu.

Ile śmieci produkujemy?

Statystyczny Polak produkuje ponad 300 kg śmieci w skali roku. Mimo takiej ilości większość z nas przyzwyczaiła się bez większych problemów, do nowych wymogów związanych z segregacją śmieci w gospodarstwie domowym. Wielu z nas jest przekonanych, że takie sortowanie jest potrzebne, a dla dużej części jest to też wygodne.

Zdarza się jednak, że pojawia się też ,,śmieć problematyczny”. Mimo, że sposób postępowania z różnymi rodzajami odpadów odpady mamy dokładnie rozpisany w Jednolitym Systemie Segregacji Odpadów, to, nadal pojawiają się wątpliwości. Najczęściej dotyczą one elektrośmieci.

Gdzie zatem wyrzucić zużyte baterie i żarówki, które często nagromadziły się przez lata? Jaka jest różnica w segregacji żarówek, świetlówek oraz żarówek LED?

Dlaczego odpowiednia segregacja zużytych baterii i żarówek jest tak ważna?

Zużyte baterie zaliczają się do grupy odpadów niebezpiecznych. Szczególnie duże niebezpieczeństwo dla środowiska naturalnego stwarzają również akumulatory. W bateriach i akumulatorach znajdują się bowiem liczne metale ciężkie i elektrolity (np. ołów, kadm, cynk, rtęć, nikiel). Posiadają one silne właściwości żrące. Dostanie się ich do środowiska, przedostanie do wód, powietrza i gleby, prowadzi m .in. do skażenia wód gruntowych.

Skala zagrożenia jest bardzo duża, ponieważ zaledwie jedna bateria może zanieczyścić nawet 50 tysięcy litrów wody. Zużyte baterie stanowią zatem niebezpieczeństwo dla środowiska, ale również dla naszego zdrowia.

Przeczytaj także: Jak sortować śmieci w domu?

Opisane niebezpieczeństwo sprawia, że zużyte baterie powinny być zbierane selektywnie, aby następnie mogły zostać przetworzone. Dbałość o segregację baterii i akumulatorów oraz przekazanie ich w odpowiednie miejsca wpływa na to, w jakim stanie zostawimy planetę naszym dzieciom.

Coraz więcej z nas wie, jak segregować zużyte baterie

Główny Inspektor Ochrony Środowiska opublikował w 2019r. ,,Raport o funkcjonowaniu gospodarki bateriami i akumulatorami oraz zużytymi bateriami i zużytymi akumulatorami”. Znajdujemy w nim zarówno informacje, które napawają optymizmem, jak i takie, które mogą budzić niepokój.

Polacy segregują baterie i akumulatory na poziomie 80%. Taki wynik jest prawie dwukrotnie wyższy względem lat poprzednich. Złe informacje jednak są takie, że w 2018 roku zebrano w naszym kraju ponad 10 ton zużytych baterii i akumulatorów. Jest to niewielka liczba w porównaniu do tego, ile ich kupiliśmy. Widzimy zatem, że w tej dziedzinie mamy jeszcze sporo do zrobienia.

Każda bateria i akumulator posiada symbol selektywnego zbierania (przekreślony kosz na śmieci). Został on nadany przez Ustawę o bateriach i śmieciach. To najprostsza z możliwych informacja pokazująca użytkownikom, jak powinniśmy pozbywać się baterii. Mimo takich oznaczeń i jasnych informacji na temat wyrzucania baterii w przepisach, wielu naszych rodaków przyznaje się do wyrzucania ich razem z odpadami mieszanymi. Nie powinniśmy tego robić, ponieważ istnieje wiele punktów, w których można je oddać.

Baterie i żarówki – gdzie je wyrzucać?

Gdzie wyrzucać baterie i żarówki? Zużyte baterie powinno się zbierać, a następnie przekazać do punktu zbiórki selektywnej, aby następnie zostały one poddane recyklingowi. Pojemników przeznaczonych na elektrośmieci pojawia się na szczęście coraz więcej. Ciężko zatem znaleźć wytłumaczenie własnego lenistwa i pozbywanie się problemu w odpadach mieszanych. Jeszcze gorsze jest wyrzucanie ich w lasach i innych miejscach publicznych.

Pojemniki na baterie znajdujemy w sklepach, które prowadzą sprzedaż baterii i akumulatorów. Od jakiegoś czasu, takie ,,zbiórki” prowadzą również szkoły i urzędy. Jest to wynik uświadamiania społeczeństwa o niebezpieczeństwie wynikającym z wyrzucania baterii wraz ze śmieciami zmieszanymi. Baterie zbierane w domu można także przekazać do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.

Polskie prawo zobowiązuje również producentów baterii i akumulatorów do inwestycji w ich utylizację. Obowiązek ten niejako wymusza na przedsiębiorcach podpisywanie umów z zakładami przetwarzającymi zużyte ogniwa. Oprócz inwestycji w recykling producenci, zgodnie z wymogami prawa, wspierają finansowo edukację ekologiczną.

Baterie przechodzą proces recyklingu

Baterie mogą być poddane recyklingowi, a uzyskane z nich surowce ponownie wykorzystane. Recykling baterii odbywa się w kilku etapach. Na początku zostają ważone i segregowane. Dalej poddane są obróbce mechanicznej i podzielone na różniące się elementy. Wyodrębnia się z nich trzy frakcje: metal, tworzywa sztuczne i tzw. Czarną masę. W kolejnej części wytapia się poszczególne metale, lub rozpuszcza się je w chemikaliach. Ostatecznie proces recyklingu baterii pozwala ponownie otrzymać z nich grafit, mangan i cynk. Otrzymane surowce są gotowe do kolejnego wykorzystania.

Widzimy zatem korzyści, które płyną z przetworzenia baterii i akumulatorów. Podobnie jak w przypadku innych odpadów korzyści rozchodzą się przynajmniej dwutorowo. Oddając baterie w odpowiednie miejsca chronimy swoje zdrowie i ratujemy środowisko naturalne. Tego drugiego dotyczy odzyskiwanie surowców, hamujące dalszą eskalację planety oraz zmniejszanie zanieczyszczenia. Obok tych dwóch filarów, wciąż jako pozytyw płynący z recyklingu, stoi aspekt finansowy. Odzyskiwanie surowców jest tańsze niż tworzenie nowych.

Baterie zebrane selektywnie utylizowane są bez emisyjnie. Po ich przetworzeniu natomiast odzyskujemy mniej więcej 99,5% surowców przeznaczonych na ich wykonanie.

Żarówki, ich rodzaje i sposób utylizacji

Przez lata wiele osób wyrzucało żarówki prosto do kosza. Takie zachowanie wynikało z braku zainteresowania kwestiami ochrony środowiska, recyklingu, czy ponownego wykorzystaniu surowców. Nie oddziaływało to ejdnak w dużym stopniu na środowisko. Zwykłe żarówki żarnikowe, które przez lata były jedynymi używanymi, są stosunkowo niegroźne dla środowiska naturalnego. Czasy się jednak zmieniają, świadomość zagrożenia planety wzrasta, a przede wszystkim materiały użyte do wykonania współczesnych źródeł światła. Wśród nich największe zagrożenie sprawiają rtęć i luminofory. Obie substancje są składowymi tzw. świetlówek. Obok zagrożenia zdrowia i środowiska, podobnie jak w przypadku innych odpadów, ważnym czynnikiem jest możliwość recyklingu. W przypadku żarówek stopień odzyskiwania materiału, gotowego do ponownego wykorzystania, dochodzi do 90%. Na tych, których powyższe argumenty nie zachęcają do segregacji śmieci i właściwego pozbywania się starych żarówek, jest jednak sposób. Wyrzucenie świetlówki do śmieci oznacza mandat i grzywnę.

Omawiając temat żarówek, ich utylizacji i recyklingu nie sposób nie wziąć pod uwagę różnych typów źródła światła. Należy zatem osobno zająć się tematem klasycznych żarówek, świetlówek oraz żarówek ledowych.

Żarówki ,,starego typu”.

Żarówki żarnikowe mogą skrywać tajemnice jedynie przed najmłodszymi członkami rodziny. Mimo największego stażu wieku nie są niebezpieczne. Nie zawierają toksyn, ani niebezpiecznych związków chemicznych, choć zużywają dużą ilość energii. Stare żarówki nie nadają się ani do pojemnika ze szkłem, ani z metalem i plastikiem. Żarówki żarnikowe należy zatem wrzucać do kosza przeznaczonego na odpady zmieszane. Choć ten rodzaj żarówek wydaje się najprostszy dla użytkownika, to jednak jest stopniowo wycofywany ze sprzedaży.

Co ze świetlówkami?

Utylizacja żarówek żarnikowych nie przynosi większych kłopotów. Sytuacja komplikuje się, kiedy w grę wchodzą popularne świetlówki. W tym rodzaju oświetlenia znajduję się wysoko szkodliwy dla ludzi, zwierząt i środowiska metal: rtęć. Obok słynnej rtęci świetlówka mieści w sobie jeszcze inne niebezpieczne substancje. Należy zatem zachować ostrożność w obchodzeniu się z nią, aby jej nie rozbić. Zużytych świetlówek oczywiście nie można pozbywać się razem z odpadami zmieszanymi.

Świetlówki podlegają recyklingowi. Jeśli posiadamy świetlówkę do wyrzucenia, to możemy oddać ją w kliku miejscach, skąd później trafi do recyklingu. Zużyte świetlówki możemy oddać na elektrośmieci, w każdym sklepie przy zakupie nowych żarówek, skorzystać z pojemników na zużyte świetlówki, lub zanieść do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Dzięki temu nasza niepotrzebna świetlówka może zostać poddana recyklingowi. Jej 90% surowców będzie mogła być zatem wykorzystana powtórnie.

Wymiana, wykręcenie świetlówki stwarza możliwość do jej uszkodzenia. Trzeba zachować wysoką ostrożność. Jeśli świetlówka pęknie nie można dotykać jej gołymi rękami! Należy jak najszybciej otworzyć okna i przewietrzyć pomieszczenie. Świetlówkę, przez gumowe rękawice, włożyć najlepiej do jakiegoś plastikowego pojemnika (zanim zostanie odniesiona na miejsce utylizacji). Po uprzątnięciu wszystkich kawałków należy również na mokro zetrzeć podłogę.

Wiemy już, gdzie wyrzucać baterie i żarówki, więc teraz czas na recykling żarówek LED

Prostsza, niż w przypadku świetówek, jest sprawa dotycząca starych żarówek LED. Nie są one tak niebezpieczne dla ludzi i środowiska. Jest tak, ponieważ ich budowa nie zawiera substancji niebezpiecznych. Mimo tych różnic również nie mogą być wyrzucane do odpadów zmieszanych. Dzieje się tak dlatego, że zepsute żarówki ledowe uznaje się za elektrośmieci. Podobnie jak wcześniej, w przypadku świetlówki, można ją oddać w punktach elektrośmieci. Można również oddać zużyte żarówki w sklepie, jednak wymieniając je na zakup nowych.

W prawdzie wymiana żarówek LED niesie ze sobą pewne utrudnienia, ale nie tak niebezpieczne jak we wcześniejszym przypadku. Warto jednak przy zużyciu innych żarówek zmieniać je na ledowe. Głównym powodem jest ich niskie zużycie energii. Choć są nieco droższe od zwykłych żarówek, to ich energooszczędność szybko zwróci inwestycję. Za żarówkami LED przemawia również dużo dłuższy czas ich żywotności.

Jak widać recykling we współczesnym świecie wymaga od nas wiedzy i zaangażowania. Znając jednak podstawowe zasady obchodzenia się ze śmieciami, z pewnością doskonale poradzimy sobie z zagadnieniem odpowiedniej i odpowiedzialnej segregacji śmieci.